چیپست اگزینوس ۲۱۰۰

درست مدت کوتاهی پیش از اتمام سال ۲۰۲۱ میلادی بود که سامسونگ از نخستین چیپست خود که با فرآیند ۵ نانومتری ساخته می‌شود رونمایی کرد. آن چیپست، اگزینوس ۱۰۸۰ بود که البته سخت‌افزاری برای دیوایس‌های پرچمدار به حساب نیامده و در عوض راه خود را به دیوایس‌های میان‌رده باز می‌کند.

اما همانطور که این کمپانی‌ غول تکنولوژی کره‌ای وعده‌اش را داده بود، در جریان مراسمی مجازی که در نمایشگاه CES 2021 برگزار شد شاهد رونمایی از نخستین چیپست پرچمدار و ۵ نانومتری سامسونگ بودیم که اگزینوس ۲۱۰۰ نام گرفته است. این چیپست قرار است رقیبی جدی برای دیگر چیپست‌های پرچمدار سال ۲۰۲۱ باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به A14 Bionic اپل و اسنپدراگون ۸۸۸ کوالکام اشاره کرد. اما این چیپست چه ویژگی‌هایی دارد؟ در ادامه مقاله تمام جزییات مربوط به آن را از نظر رد خواهیم کرد.

مشخصات اگزینوس ۲۱۰۰

سامسونگ می‌گوید اگزینوس ۲۱۰۰ نخستین پردازنده پریمیوم شرکت برای موبایل‌های هوشمند به حساب می‌آید که از قابلیت پشتیبانی از شبکه‌های 5G به صورت یکپارچه برخوردار شده. این چیپست با استفاده از فناوری 5nm Extreme Ultra Violet به تولید انبوه می‌رسد که مشابه به فرآیندی به نظر می‌رسد که برای تولید اسنپدراگون ۸۸۸ کوالکام به کار گرفته شده است، اما دقیقا همان نیست. کوالکام برای چیپست خود از فرآیند 5nm Low Power Early استفاده کرده. اما هر دو چیپست پرچمدار در کارخانه‌های سامسونگ تولید می‌شوند و بنابراین برخلاف پارسال، شاهد تفاوتی بسیار چشمگیر از نظر پروسه تولید نخواهیم بود.

استفاده از فرآیند ۵ نانومتری که طبق معمول به کوچک‌تر شدن چیپست منجر شده، چندین مزیت با خود به همراه آورده. هرچه چیپست‌ها کوچک‌تر می‌شوند، تراکم ترانزیستورها و فاصله میان‌شان کمتر می‌شود و تعدادشان نیز افزایش می‌یابد. به این ترتیب، بهینگی به شکلی چشمگیر افزایش می‌یابد و شاهد عملکرد پردازشی به مراتب بهتر و عمر باتری به مراتب طولانی‌تر خواهیم بود. و این موضوع درباره تمام چیپست‌های پرچمدار سال ۲۰۲۱ مصداق دارد و یعنی همین بهبودها را می‌توان در چیپست A14 Bionic اپل و کایرین ۹۰۰۰ هواوی نیز مشاهده کرد.

 اگزینوس ۲۱۰۰ یک چیپست هشت هسته‌ای است که ساختاری متفاوت با چیپست‌های سال‌های اخیر دارد. به این ترتیب شاهد استفاده از یک هسته ARM Cortex-X1 با فرکانس کاری ۲.۹ گیگاهرتز هستیم که به صورت خاص برای وظایف تک هسته‌ای و اجرای اپلیکیشن‌های شدیدا سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. سپس سه هسته Cortex-A78 داریم که با فرکانس کاری ۲.۸ گیگاهرتز عمل می‌کنند و در نهایت نوبت به چهار هسته بهینه Cortex-A55 می‌رسد که فرکانس ۲.۲ گیگاهرتز دارند. جالب اینکه چیپست اسنپدراگون ۸۸۸ کوالکان نیز با همین معماری 1+3+4 توسعه یافته است.

سامسونگ می‌گوید که در قیاس با چیپست پرچمدار سال گذشته، یعنی اگزینوس ۹۹۰، می‌توانیم منتظر مصرف انرژی ۲۰ درصد کمتر و پرفورمنس کلی ۱۰ درصد بالاتر در اگزینوس ۲۱۰۰ باشیم. این شرکت کره‌ای ضمنا مدعی شده که چیپست در قیاس با پرچمدار سال پیش، ۳۰ درصد عملکرد بهتر در وظایف چند هسته‌ای را با خود به همراه می‌رود. در بلاگ پست سامسونگ به وجود حافظه کش بهبودیافته نیز اشاره شده است، اما جزییات مربوط به آن مشخص نیست.

پردازشگر گرافیکی و واحد پردازش عصبی

در کنار پردازنده هشت هسته‌ای، شاهد پردازشگر گرافیکی ARM Mali-G78 نیز هستیم که قرار است بهبود ۴۰ درصدی را در پرفورمنس گرافیکی با خود به ارمغان آورد. از سوی دیگر شاهد یک واحد پردازش عصبی سه هسته‌ای هستیم که درست مانند اسنپدراگون ۸۸۸، به توان پردازش ۲۸ تاپس (به عبارت دیگر، ۲۸ تریلیون عملیات بر ثانیه) دست پیدا می‌کند. سامسونگ می‌گوید این واحد نیز در قیاس با اسنپدراگون ۹۹۰ دو برابر بهینه‌تر در مصرف انرژی ظاهر می‌شود.

مودم یکپارچه 5G

یکی از اصلی‌ترین مشکلات چیپست‌های سال گذشته این بود که از یک مودم 5G مجزا از چیپست بهره می‌بردند. استفاده از این ساختار باعث می‌شود که بهینگی در حالت ایده‌آل نباشد و ضمنا تولیدکنندگان نیز به فضای کمتری درون موبایل برای تعبیه باتری بزرگ‌تر یا هرچیز دیگر دسترسی داشتند. امسال اما هم کوالکام و هم سامسونگ به سراغ مودم 5G یکپارچه در چیپست‌های خود رفته‌اند که این مشکلات را برطرف می‌سازند.

مودم موجود در اگزینوس ۲۱۰۰ می‌تواند در تئوری روی شبکه زیر ۶ گیگاهرتز و mmWave، به ترتیب به بیشینه سرعت ۵.۱ گیگابیت بر ثانیه و ۷.۳۵ گیگابیت بر ثانیه دست پیدا کند.

پشتیبانی از دوربین و نمایشگر

چیپست اگزینوس ۲۱۰۰ سامسونگ از یک پردازنده سسیگنال تصویر جدید بهره می‌برد که امکان پشتیبانی از یک دوربین ۲۰۰ مگاپیکسلی یا دوربین دوگانه با دو سنسور ۳۲ مگاپیکسلی را به همراه می‌آورد. این چیپست در مجموع قادر به پشتیبانی از سقف ۶ سنسور است و می‌تواند جریان داده از چهار سنسور مختلف را به صورت همزمان پردازش کند. این یعنی اگزینوس اندکی بهتر از اسنپدراگون ۸۸۸ ظاهر می‌شود که تنها قادر به پردازش داده ۳ دوربین به صورت همزمان است. موبایل‌های مجهز به اگزینوس ۲۱۰۰ ضمنا قادر به ضبط ویدیوهایی با رزولوشن 8K و نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه یا رزولوشن 4K با نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه خواهند بود. از نظر نمایشگر نیز، با چیپست اگزینوس ۲۱۰۰ می‌توان موبایل‌هایی مجهز به نمایشگر 4K با نرخ‌ به‌روزرسانی ۱۲۰ هرتز ساخت یا به سراغ نمایشگر QHD Plus رفت و به نرخ به‌روزرسانی ۱۴۴ هرتز دست یافت.

نخستین موبایل‌های مجهز به اگزینوس ۲۱۰۰ چه خواهند بود؟

سامسونگ در روز ۱۴ ژانویه به صورت رسمی از خانواده گلکسی اس ۲۱ خود رونمایی کرد که قرار است شامل نخستین موبایل‌های مجهز به اگزینوس ۲۰۲۱ باشد. این موبایل‌ها احتمالا به خاطر پاندمی کووید-۱۹ که هنوز هم بلای جان جهانیان است، اندکی زودتر از تاریع معرفی معمول سری گلکسی اس به نمایش درآمده‌اند.

قدرتمندترین مدل در این خانواده، گلکسی اس ۲۱ اولترا است که همراه با نمایشگر ۶.۸ اینچی، باتری بسیار غول‌آسای ۵۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی و دوربین ۱۰۸ مگاپیکسلی از راه می‌رسد. از سوی دیگر می‌توان منتظر ۱۶ گیگابایت حافظه رم و چیپست اسنپدراگون ۸۸۸ یا اگزینوس ۲۱۰۰ (بسته به بازاری که موبایل‌ در آن عرضه شده) بود.