چطور از خود در برابر هوای آلوده محافظت کنیم؟

از زمان انقلاب صنعتی در قرن ۱۸ میلادی تا به امروز، بشریت در حال انجام کارهایی بوده که روی کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم تاثیر می‌گذارند و منجر به آلودگی آن می‌شوند.

از کارخانه‌هایی که در نزدیکی شهرها بنا می‌کنیم تا خودروهای بی‌کیفیت و سوخت مورد استفاده در منازل، تمام این‌ها می‌توانند به آلودگی هوا و دوده گرفتن تمام سطح شهر باشند. حالا به تمام این‌ها، مازوتی که این روزها برای تامین برق سوزانده می‌شود را هم اضافه کنید و اساسا در حال تنفس سرطان هستیم. درحالی که این هوا می‌تواند کم یا زیاد روی هرکسی تاثیرات منفی بگذارد، برخی اقشار جامعه به صورت خاص در برابر هوای آلوده و ذرات موجود در آن آسیب‌پذیر هستند: مثلا افرادی که مشکلاتی ریوی دارند، افرادی که از بیماری‌های قلبی رنج می‌برند و آن‌ها که به آلرژی مبتلا هستند.

این افراد به صورت خاص در برابر هوایی که تنفس می‌کنیم حساس هستند و آلودگی باعث می‌شود به صورت روزانه در رنج و سختی باشند. بنابراین در این برهه لازم است بیش از پیش از خودمان محافظت کنیم و تدابیری را به کار بگیریم که باعث می‌شوند حداقل کمتر در معرض خطرات ناشی از هوای آلوده و ضرر رسان باشیم.

محافظت از خود در برابر آلودگی‌های مضر

آیا حاضر به تنفس خودآگاهانه هوای سمی هستید؟ البته که نه، هیچکس حاضر نیست. گذشته از اینکه چنین هوایی بوی بسیار ناخوشایندی دارد، باید منتظر اثرات جانبی بسیار جدی‌ای نیز باشید که باعث می‌شوند هزینه‌های دوا و درمان سر به فلک بکشند. هوای سمی می‌تواند:

•          باعث برانگیختن حواس شما شود
•          شما را در خطر بالای آسم قرار دهد
•          شما را در برابر مجموعه‌ای از مشکلات تنفسی آسیب‌پذیر کند
•          کارکرد و ظرفیت ریه شما را تضعیف کند
•          باعث پیری ریه‌هایتان شود
•          عمرتان را کوتاه کند

تمام مواردی که بالاتر به آن‌ها اشاره کردیم از خطرات استنشاق هوای آلوده به حساب می‌آیند. با وضعیتی که امروز با سوخت مازوت برایمان درست شده، همه ما به صورت روزانه مشغول تنفس مقادیر نگران‌کننده‌ای از مواد سمی هستیم، خصوصا آن دسته از افرادی که در محیط‌های شهری و صنعتی زندگی می‌کنند.

خطرات پنهان هوایی که تنفس می‌کنیم

بنابه گفته متخصصین سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آلودگی هوا اکنون یکی از اصلی‌ترین خطراتی است که نوع بشر با آن دست و پنجه نرم می‌کند. در واقع تخمین زده شده که آلودگی هوا منجر به مرگ ۷ میلیون نفر در هر سال و در اقصی نقاط جهان می‌شود.

مشکل اینست که افزون بر آلودگی هوا در محیط بیرون از منزل، منابع داخل منزل هم می‌توانند منجر به تولید هوایی شوند که با تنفسش، شرایط را برای خودمان بدتر خواهیم کرد. البته که در کشورهای پیشرفته تلاش زیادی برای تمیز نگه داشتن هوای بیرون از منزل شده و از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•          استفاده از انرژی‌های پاک‌تر در خودروهای شخصی (استفاده کمتر از سوخت‌های فسیلی و روی آوردن به اتومبیل‌های الکتریکی و پاک)
•          استفاده از تکنولوژی‌های پاک برای کاهش آلودگی‌هایی که توسط کارخانه‌ها تولید می‌شوند
•          تجهیز خانه‌ها به تکنولوژی‌های بهینه‌یافته از نظر مصرف انرژی که باعث می‌شود میزان آلودگی در ازای ایجاد انرژی کاهش یابد
•          استفاده از سوخت‌هایی که آلودگی کمتری ایجاد می‌کنند و کمتر به نشر دی‌اکسید کربن منجر می‌شوند
•          استفاده از متدهای جدید در مدیریت پسماندها و استفاده حداکثری از تکنولوژی بازیافت برای اینکه میزان زباله‌دان‌های موجود در کره زمین کاهش یابد

اما همه ما می‌دانیم که در کشور ما خبری از چنین تدابیری نیست و در نهایت قرار است هوای آلوده بیرون را استنشاق کنیم. بنابراین بهترین کار اینست که حداقل هوایی که در داخل منزل تنفس می‌کنیم را تمیز نگه داریم. در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که در صورت رعایت کردن آن‌ها قادر به کاهش آلودگی هوا درون منزل خواهید بود و از خودتان در برابر ذرات کشنده حفاظت خواهید کرد.

ترفندهایی برای محافظت از خود

از اپلیکیشن‌های پایش سطوح آلودگی استفاده کنید. این روزها دیگر برای هرچیزی و هرکاری یک اپلیکیشن یافت می‌شوند. بنابراین چه چیزی بهتر از اینکه از یک اپلیکیش برای محافظت از خودتان در برابر یکی از اصلی‌ترین دشمنان سلامتی در ایران استفاده کنید. اپلیکیشن‌هایی که پایین‌تر معرفی می‌کنیم زمانی به کار می‌آیند که می‌خواهید تا جای ممکن از مناطق آلوده یا مناطقی که بیشترین آلودگی را دارند دوری کنید.

CityAir: این اپلیکیشن به صورت دقیق سطح آلودگی را نشان‌تان خواهد داد. سطوح آلودگی به نمایش درآمده در این اپلیکیشن معمولا در ساعات مختلف روز تغییر می‌کنند و بنابراین به صورت دقیق خواهید دانست که چه زمانی اصلا برای قدم زدن در خیابان یا ورزش کردن مناسب نیست. به این ترتیب، میزان مجاورت با هوای آلوده به کمترین مقدار خواهد رسید. این اپلیکیشن ضمنا مشاوره‌هایی شخصی‌سازی شده نیز به شما می‌دهد تا قادر به کاهش هرچه بیشتر مجاورت باشید.

Plume Air Report: این اپلیکیشن به صورت بلادرنگ و فوری، وضعیت آلودگی هوا در نزدیکی‌تان را به اطلاع‌تان خواهد رساند. از سوی دیگر می‌توانید منتظر مشاوره راجع به فعالیت‌هایی باشید که باعث می‌شوند بودن در مجاورت آلودگی هوا به کمترین میزان ممکن برسد.

CleanSpace Air Pollution: این اپلیکیشن نوع آلودگی موجود در اطراف شما را با جزییات کامل تشریح می‌کند.

از بین اپلیکیشن‌هایی که بالاتر معرفی کردیم، CleanSpace Air Pollution بیشتر به درد افرادی می‌خورد که می‌خواهند مجاورت با آلودگی هوا در محیط‌های بسته، به خصوص منزل را کاهش دهند.

وضعیت هوای داخل منزل را بسنجید. سنجیدن وضعیت آلودگی هوا در خانه بسیار آسان‌تر از محیط بیرون است، زیرا در محیطی قرار دارید که به راحتی قادر به پایش و کنترل هوای آن هستید. نخستین کار اینست که تشخیص دهید چه چیزی به میزان هوای آلوده در خانه دامن می‌زند. از جمله عوامل شدت گرفتن آلودگی هوا در داخل منزل،‌ سطح رطوبت بالا و تهویه‌ی ضعیف هوا هستند.

پنجره‌ها را باز بگذارید. دلایل زیادی وجود دارد که باعث می‌شوند شما را به جریان دادن هوا در خانه خود به صورت روزانه ترغیب کنیم. با این کار سطح رطوبت تعدیل می‌شود، هوای داخل منزل شانسی برای تمیز شدن دارد و آلودگی داخل منزل به بیرون هدایت می‌شود.

آن‌هایی که در مناطق شهری زندگی می‌کنند احتمالا خواهند گفت که با باز کردن پنجره‌ها، آلودگی بیرونی وارد منزل می‌شود. اگرچه این فرضی کاملا منطقی است، اما جریان هوا و باد منجر به تمیز شدن هوا می‌شوند و شرایط را نسبت به زمانی که در خانه هوای راکد دارید بهبود می‌بخشند. بنابراین باز کردن پنجره‌ها را به عادتی تازه برای خود تبدیل کنید. حتی ۱۵ دقیقه در هر روز هم کفایت می‌کند.

به سراغ رطوبت‌گیرها و دستگاه‌های تصفیه هوا بروید. از آن‌جایی که باز کردن پنجره‌ها در فصل زمستان کاری آسان نیست و منجر به خروج هوای گرم از خانه می‌شود، می‌توانید به سراغ سیستم‌های رطوبت‌گیر و تصفیه هوا نیز بروید تا از وجود هوای تمیز در منزل اطمینان حاصل کنید. یک سیستم تصفیه هوای خوب، هوای داخل منزل را از گونه ذرات آلوده، دود و مواد آلرژی‌زا پاک می‌کند و سیستم رطوبت‌گیر هم با گرفتن بخش زیادی از رطوبت، باکتری‌هایی که در چنین محیط‌هایی زنده می‌مانند و رشد می‌کنند را از بین می‌برد.

از سوی دیگر، شدیدا پیشنهاد می‌شود که از گیاهان خانگی استفاده کنید. چنین گیاه‌هایی نه‌تنها به زیبایی محیط منزل منجر می‌شوند، بلکه بخش اعظمی از آلودگی‌ها را فیلتر می‌کنند و با کشیدن کربن دی‌اکسید و آزاد کردن اکسیژن، کیفیت هوا را چند درجه بهبود می‌بخشند.

چای سبز بنوشید. این گزینه شاید مثل یکی از آن مشاوره‌های بی‌اساس طب سنتی به نظر برسد. اما حقیقت اینست که چای سبز سطوحی بالا از آنتی‌اکسیدان را در خود جای داده که به بدن شما کمک می‌کنند که قادر به مقابله با آلودگی‌ای باشد که در طول روز تنفس کرده‌اید.

این آنتی اکسیدان‌ها به رادیکال‌های آزاد و مواد سمی موجود در هوای آلوده شهر واکشن نشان می‌دهند و میزان خسارت وارده به بدن شما را به حداقل می‌رسانند. همین رادیکال‌های آزاد و مواد سمی، باعث کهولت زودرس و خراب شدن پوست شما می‌شوند. در بدترین حالت ممکن، همین مواد می‌توانند درها را برای ابتلا به سرطان باز کنند. گذشته از چای سبز، مصرف این مواد را هم پیشنهاد می‌کنیم:

•          سبزیجات بیشتر
•          میوه‌های بیشتر

تمام این مواد بدن شما را به صورت روزانه تمیز کرده و منجر به عمر طولانی‌تر و شفافیت هرچه بیشتر پوست می‌شوند. برای مقابله با مواد سمی و رادیکال‌های موجود در هوای آلوده، می‌توانید دست به کارهایی دیگر نیز بزنید. کارهایی نظیر:

•          مصرف غذاهای ارگانیک بیشتر
•          قدم زدن و ورزش کردن بیشتر
•          استفاده از مواد سم‌زدای بیشتر به جای مواد شیمیایی
•          استفاده از یک رژیم زیبایی
•          اجتناب از استفاده از خوشبو‌کننده‌های هوا و شمع
•          تمیز کردن دائمی خانه
•          شستن مداوم ملحفه ها و از بین بردن آلودگی‌ها

تمام مواردی که بالاتر به آن‌ها اشاره کردیم بدین معنا هستند که باید به صورت روزانه هوشیار باقی بمانید. این تنها راه برای حصول اطمینان از اینست که بدن‌تان در مواجهه با کمترین میزان آلودگی در هوا قرار دارد. اگرچه نمی‌توان به صورت کامل از شر آلودگی هوا راحت شد، اما حداقل می‌توانیم از خودمان و افرادی که دوست‌شان داریم مراقبت کرده و تبعات تنفس آلودگی را کاهش دهیم.