کدام کنسول برای شما ساخته شده؟

ایکس باکس سری ایکس در برابر پلی استیشن ۵

چند وقتی است که دو کنسول پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس در سراسر جهان عرضه شده‌اند و این یعنی هم سونی و هم مایکروسافت حدودا ۵ سال یا اندکی بیشتر فرصت دارند تا قلب و ذهن گیمرها را به تسخیر خود درآورند.

از بازی‌های انحصاری گرفته تا قابلیت‌های جدید و هیجان‌انگیز، طرفداران بازی‌های ویدیویی می‌توانند منتظر انبوهی از چیزهای تازه باشند که پیشتر دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نبود.

همانطور که انتظار می‌رفت، دو کنسول نسل بعدی حسابی قدرتمند بوده و می‌توانند بازی‌ها را با سقف رزولوشن 4K و سقف ۱۲۰ فریم بر ثانیه به اجرا در آورند. از سوی دیگر، می‌توانید منتظر پشتیبانی از رهگیری پرتو و بارگذاری فوق سریع نیز باشید. هر دو کنسول به نوبه خود حسابی نوآورانه ظاهر می‌شوند و از لحاظ ظاهری با یکدیگر تفاوت‌های فراوان دارند. اما کدام کنسول برای شما ساخته شده است؟

در مقاله‌های قبلی به تفکیک به کنسول‌های ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن ۵ پرداختیم و هر دو کنسول حسابی جالب توجه ظاهر شده‌اند. اما در هر صورت دو کنسول تفاوت‌هایی برجسته نیز با یکدیگر دارند که تا از آن‌ها باخبر نباشید، انتخاب برایتان دشوار خواهد بود.

در غایی‌ترین حالت، نسل بعد راجع به قدرت پردازشی خالص، سرعت و سطوحی دیده نشده از وضوح گرافیکی است. و وقتی صحبت از مشخصات سخت‌افزاری داخل دو کنسول باشد، پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس تفاوت‌های زیادی با یکدیگر ندارند. البته مایکروسافت حداقل روی کاغذ، دست بالا را دارد. آن هم درحالی که دو کنسول با قیمت یکسان ۴۹۹ دلار عرضه می‌شوند (البته پلی استیشن ۵ یک نسخه «دیجیتال» هم دارد که در آن خبری از درایو بلوری نیست و با قیمت ۳۹۹ دلار فروخته می‌شود).

هر دو کمپانی سخت در تلاش بوده‌اند که کنسول خود را تا جای ممکن از دیگری متمایز کنند، خصوصا از منظر طراحی. پلی استیشن ۵ طراحی مشابه به یک آسمان‌خراش دارد و بزرگ‌ترین کنسولی است که سونی تا به امروز ساخته. از طرف دیگر ایکس باکس سری ایکس بیشتر شبیه یک کیس کامپیوتر است و ظاهری کاملا مکعبی دارد. مهم نیست نسبت به طراحی دو کنسول چه احساسی دارید، هم سونی و هم مایکروسافت توانسته‌اند کنسول‌هایی بسازند که هم خوش‌قیافه ظاهر می‌شوند و هم عملکردی خنک و کاملا بی‌صدا دارند.

سونی با تغییراتی که در کنترلر DualSense به وجود آورده به دنبال دستیابی به سطوحی بالاتر از حس درگیرکنندگی در بازی‌های ویدیویی بوده و می‌خواهد تجربه عناوین انحصاری خود را یک سر و گردن بهبود ببخشد. مایکروسافت اما روی سرویس ایکس باکس گیم پس متمرکز است و می‌خواهد از این طریق مردم را به درون اکوسیستم خود بکشاند.

خوشبختانه هر دو سیستم با عناوین قدیمی‌تر نیز سازگاری دارند، اما پلی استیشن ۵ تنها از بازی‌های پلی استیشن ۴ پشتیبانی می‌کند. در این بین ایکس باکس سری ایکس می‌تواند بازی‌های هر سه نسل قبلی ایکس باکس را به اجرا در آورد.

بیایید به مرور هرآن‌چیزی بپردازیم که راجع به پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس می‌دانیم و به مقایسه دو کنسول بپردازیم.

ایکس باکس سری ایکس در برابر پلی استیشن ۵: قیمت و تاریخ عرضه

پلی استیشن ۵ استاندارد سونی (همراه با درایو بلوری) ۴۹۹ دلار قیمت‌گذاری شده و ورژن Digital Edition آن (بدون درایو بلوری) به قیمت ۳۹۹ دلار به دست مشتریان می‌رسد. پلی استیشن ۵ پروسه پیش‌فروش بسیار دشواری را پشت سر گذاشت و یافتن موجودی آن در انبارهای خرده‌فروشی‌های مختلف بسیار سخت بوده است. سونی نیز گفته که روند کمبود پلی استیشن ۵ در بازار تا مدتی بعد از عرضه ادامه می‌یابد. این کنسول اکنون برای بیش از دو هفته است که به صورت رسمی عرضه شده.

ایکس باکس سری ایکس و کنسول مقرون به صرفه‌تر ایکس باکس سری اس نیز به ترتیب با قیمت ۴۹۹ و ۲۹۹ دلار، دو روز زودتر از پلی استیشن ۵ منتشر شدند. درست مانند سونی، مایکروسافت هم می‌گوید که موجودی ایکس باکس سری ایکس تا چند ماه بعد از عرضه با کمبود قابل توجه مواجه خواهد بود.

مشخصات سخت‌افزاری

وقتی صحبت از مشخصات سخت‌افزاری باشد، هم سونی و هم مایکروسافت رویکردی مشابه در پیش گرفته‌اند و در این بخش از مقاله به برخی از تفاوت‌های کلیدی می‌رساند.

پلی استیشن ۵ از ورژنی شخصی‌سازی شده از نسل سوم چیپست‌های AMD Ryzen بهره می‌برد و هشت هسته پردازشی با معماری Zen 2 دارد. پردازنده در این چیپست با فرکانس ۳.۵ گیگاهرتز عمل می‌کند و پردازشگر گرافیکی هم ۳۶ واحد پردازشی با فرکانس ۲.۲۳ گیگاهرتز دارد که قدرت خالص را به ۱۰.۲۸ ترافلاپس می‌رسانند. در کنار این‌ها نیز شاهد ۱۶ گیگابایت حافظه رم از نوع GDDR6 هستیم که پهنای باندی معادل ۴۴۸ گیگابایت دارد. این یعنی پلی استیشن ۵ می‌تواند قابلیت‌های نظیر «رهگیری پرتو» ارائه کند که تکنیکی تازه در نورپردازی است و گرافیک بازی‌ها را به سطوحی دیده نشده می‌رساند.

پلی استیشن سقف رزولوشن 8K را به نمایش در می‌آورد که از استاندارد 1080p HD تلویزیون‌های بسیاری از مردم شدیدا بالاتر است. این کنسول ضمنا به بیشینه نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه دست می‌یابد و اگر تلویزیونی سازگار با HDMI 2.1 داشته باشید، حرکات بازی‌ها را به شکلی بسیار شاهد خواهید بود. این‌ها مشخصاتی بسیار قدرتمند هستند و بعید می‌دانیم تمام بازی‌ها قادر به استفاده حداکثری از سخت‌افزاری پلی استیشن باشند، بماند که کاربران هم به تلویزیون لازم برای تماشا تصاویر خروجی نیاز خواهند داشت. اما به عنوان یک قاعده کلی می‌توان گفت که پلی استیشن ۵ بازی‌هایی با رزولوشن 4K و نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه خواهد داشت.

کنسول سونی از صدای فراگیر و سه‌بعدی نیز پشتیبانی می‌کند که تنها هنگام استفاده از یک هدفون به گوش می‌رسد. سونی در این کنسول تکنولوژی جدیدی به نام موتور Tempest توسعه داده که می‌تواند هزاران منبع صوتی را در بازی‌ها شناسایی کرده و تجربه شنیداری واقع‌گرایانه‌تر را به همراه بیاورد.

احتمالا جالب‌ترین مشخصه آنچه سونی ساخته، حافظه اس‌اس‌دی باشد. درایو حالت جامد یا همان اس‌اس‌دی در پلی استیشن ۵ کاملا شخصی‌سازی شده است و حافظه ذخیره‌سازی ۸۲۵ گیگابایتی را همراه با پهنای باند ۵.۵ گیگابایت بر ثانیه در اختیار کاربر قرار می‌دهد. نتیجه نهایی اینست که بازی‌ها به شکل قابل توجهی سریع‌تر بارگذاری می‌شوند و توسعه‌دهندگان هم می‌توانند جزییات بیشتری در محیط بازی‌ها قرار داده و نگران محدودیت‌های حافظه نباشند.

و بعد به کنترلر DualSense می‌رسیم که هیجان‌انگیزترین چیز در پلی استیشن ۵ برای گیمرها است. این کنترلر از تکنولوژی بازخورد لمسی استفاده می‌کند و قادر به شبیه‌سازی اتفاقات مختلف در دستان شماست. به کمک این تکنولوژی، بازیسازان می‌توانند احساساتی مانند دویدن در ساحل یا بارش باران را برای گیمر شبیه‌سازی کنند.

بعد هم تریگرهای تطبیق‌پذیر را داریم که بار اکشن بازی‌ را شبیه‌سازی می‌کنند. این دکمه‌ها نوعی مقاومت از خود نشان می‌دهند که قابل تنظیم است و با آن چیزهایی مانند کشیدن زه در کمان یا لگد زدن اسلحه را احساس خواهید کرد. این کنترلر ضمنا جک هدفون و میکروفون داخلی هم دارد.

مایکروسافت از طرف دیگر کنسولی ساخته که روی کاغذ بسیار تحسین‌برانگیز جلوه می‌کند. این شرکت هم به استفاده از یک چیپست شخصی‌سازی شده AMD Zen 2 روی آورده که همان معماری پلی استیشن ۵ است. ایکس باکس سری ایکس تا دو برابر قدرتمندتر از ایکس باکس وان ایکس ظاهر می‌شود که قدرتمندترین کنسول نسل پیش بود.

ایکس باکس سری ایکس از قدرت پردازشی ۱۲ ترافلاپسی بهره‌مند شده و ۵۲ واحد پردازشی دارد. پردازشگر گرافیکی دستگاه با کلاک ۱.۸۲۵ گیگاهرتز عمل می‌کند و برخلاف اکثر کارت‌های گرافیک مشابه، تغییر فرکانس و سرعت نمی‌دهد. در عوض بی‌توجه به دمای دستگاه یا آنچه دارید بازی می‌کنید، سرعت یکسان باقی می‌ماند.

پردازنده کنسول هم هشت هسته پردازشی و ۱۶ رشته دارد. با این مشخصات، ایکس باکس سری ایکس می‌تواند رزولوشن 8K و نرخ به‌روزرسانی ۱۲۰ هرتز را در 4K به نمایش در آورد. باز هم در صورتی که تلویزیون‌تان از HDMI 2.1 پشتیبانی کند. ایکس باکس سری ایکس از نظر توانایی‌های رهگیری پرتو نیز با پلی استیشن ۵ برابری می‌کند و یک اس‌اس‌دی ۱ ترابایتی NVMe و فوق سریع دارد که می‌تواند نقش رم مجازی را نیز ایفا کند.

رم استاندارد کنسول از نوع GDDR6 است و ایکس باکس سری ایکس ۱۶ گیگابایت از آن را در اختیار دارد – یک ارتقای چشمگیر نسبت به حافظه ۱۲ گیگابایتی و GDDR5 در ایکس باکس وان ایکس. این مشخصات نشان می‌دهند که ایکس باکس سری ایکس از نظر قدرت پردازشی خالصی اندکی دست بالا را نسبت به پلی استیشن ۵ دارد، اما پرفورمنس در جهان واقعی می‌تواند متغیر باشد.

ایکس باکس بعدی کنترلری دارد که در لحظه نخست بسیار آشنا جلوه می‌کند اما تغییراتی کمابیش داشته است. اکنون شاهد یک دکمه مخصوص Share روی بدنه هستیم که که کارکردی مشابه با همین دکمه در کنترلر پلی استیشن ۴ دارد و دکمه‌ها هم بافتی سخت دارند تا کمتر انگشت از رویشان سر بخورد. این کنترلر به اندازه DualSense پلی استیشن ۵ نوآورانه نیست و کارکردی درست مشابه به کنترلر ایکس باکس وان دارد. اما اکنون شکلی ارگونومیک‌تر به خود گرفته و بهتر در دست جای می‌گیرد.

ایکس باکس سری ایکس چند قابلیت نرم‌افزاری بسیار معرکه هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به Smart Delivery اشاره کرد که بازی‌های شما را به «بهترین ورژن امکان‌پذیر» ارتقا می‌دهد. بنابراین در صورت خرید یک بازی مانند Cyberpunk 2077 برای ایکس باکس وان، دیگر نیازی به خرید مجدد بازی روی ایکس باکس سری ایکس نخواهد بود و ضمنا از تمام بهبودهای گرافیکی بهره‌مند خواهید بود.

بعد هم به قابلیتی دیگر به نام Quick Resume می‌رسیم که به شما اجازه می‌دهد چند بازی را به صورت همزمان به حالت تعلیق برده و بعد گیم‌پلی را از همان‌جا که رها کرده‌اید ادامه دهید. این قابلیت شدیدا کارآمد است و تجربه‌ای روان از بازی‌های ویدیویی به ارمغان می‌آورد.

لازم به اشاره است که ایکس باکس سری ایکس تنها کنسول نسل بعدی مایکروسافت به حساب نمی‌آید. این شرکت یک کنسول تماما دیجیتال به نام ایکس باکس سری ایکس نیز ساخته که جایگزینی مقرون به صرفه اما ضعیف‌تر است و ۲۹۹ دلار قیمت‌گذاری شده. سونی هم یک ورژن تمام دیجیتال از پلی استیشن ۵ دارد، اما آن کنسول به جز عدم تجهیز به درایو بلوری، هیچ تفاوت دیگری با پلی استیشن ۵ استاندارد ندارد. مایکروسافت در عوض چیزی ساخته که می‌تواند بازار را تکان دهد.

بازی‌ها

طی چند ماه اخیر تصویری واضح‌تر از وضعیت بازی‌های ایکس باکس وان سری ایکس و پلی استیشن ۵ برایمان ترسیم شده است. پیش از هر چیز، مایکروسافت تایید کرده که ششمین نسخه از سری بازی هیلو به نام Halo Infinite دیگر جزو عناوین روز نخست ایکس باکس سری ایکس نیست و ظاهرا عرضه‌اش تا بهار ۲۰۲۱ به تعویق افتاده. اما این بازی از همان روز نخست روی سرویس Xbox Game Pass در دسترس قرار می‌گیرد و لزوما نیازی به پرداخت ۶۰ دلار بابت آن نیست.

ایکس باکس در روز نخست عرضه بازی‌هایی مانند Dirt 5 ،Yakuza: Like a Dragon و Assassin’s Creed Valhalla داشته است. از طرف دیگر می‌توانید بزودی منتظر بازی‌هایی مانند Vampire: The Masquerade – Bloodline 2 و The Medium برای کنسول مایکروسافت باشید.

یکی از هیجان‌انگیز ترین بازی‌های مایکروسافت، نسخه ریبوت سری بازی Fable است که چند ماه پیش معرفی شد و از طرف دیگر نسخه جدید سری بازی مسابقه‌ای Forza را همراه با یک بازی نقش‌آفرینی جدید به نام Avowed داریم که توسط سازندگان Fallout New Vegas ساخته می‌شود. سونی معمولا از نظر بازی‌های انحصاری، برنده بوده اما اکنون به نظر می‌رسد مایکروسافت هم برنامه‌های بزرگی برای بازی‌های انحصاری‌اش دارد.

ناگفته نماند که مایکروسافت اخیرا کمپانی ZeniMax Media را خرید که شرکت مادر Bethesda به حساب می‌آید. این یعنی بازی‌هایی مانند The Elder Scrolls 6 و Starfield شاید در انحصار ایکس باکس درآیند.

و نکته مهم به اندازه بازی‌های جدید اینست که ایکس باکس سری ایکس با بازی‌های تمام ایکس‌ باکس‌های قدیمی سازگاری کامل دارد. بنابراین تمام بازی‌هایی که برای نخستین ایکس باکس، ایکس باکس ۳۶۰ و ایکس باکس وان خریده‌اید، به احتمال فراوان روی ایکس باکس سری ایکس هم اجرا می‌شوند.

در قلمروی سونی، بازی Astro’s Playroom را داریم که به صورت پیش‌فرض و کاملا رایگان روی تمام کنسول‌های پلی استیشن ۵ نصب شده و قابلیت‌های کنترلر DualSense را به رخ می‌کشد. از طرف دیگر سونی همزمان با کنسول، دو بازی تحسین‌برانگیز Demon’s Souls و Spider-Man: Miles Morales را هم روانه بازار کرده.

در ادامه سال و همینطور سال بعدی میلادی، می‌توانید منتظر انبوهی از انحصاری‌های تازه باشید که از جمله آن‌ها باید به Ratchet & Clank ،Horizon: Forbidden West و گرن توریسمو ۷ اشاره کرد. فاینال فانتزی ۱۶ قرار است در انحصار پلی استیشن ۵ باشد و همین اواخر بود که God of War 2: Ragnarok هم تایید شد و احتمالا در نیمه دوم ۲۰۲۱ عرضه شود.

اگر علاقه‌ای به نخستین بازی‌های پلی استیشن ۵ نداشته باشید باید بگوییم که این کنسول هم با عناوین پلی استیشن ۴ سازگاری کامل دارد. اما خبری از پشتیبانی از بازی‌های پلی استیشن ۳ یا پلی استیشن ۲ نیست.

قیمت‌گذاری

ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن ۵ با قیمتی کاملا یکسان به دست مشتریان می‌رسند. کنسول مجهز به درایو نوری مایکروسافت با قیمت ۴۹۹ دلار روانه بازار شده و پلی استیشن ۵ استاندارد هم ۴۹۹ دلار قیمت دارد. این یعنی انتخاب میان ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن ۴ برای بسیاری از مشتریان دشوار خواهد بود.

یکی از دلایل برطرف بی‌چون و چرای سونی با پلی استیشن ۴ این بود که کنسول ژاپنی‌ها در ابتدا با قیمت ۱۰۰ دلار ارزان‌تر از ایکس باکس وان روانه بازار شد. ایکس باکس وان در ابتدای نسل قبلی به اجبار همراه با دوربین کینکت فروخته می‌شد و همین تصمیم، قیمت کنسول را ۱۰۰ دلار بالاتر برده بود. این دوربین در ابتدا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین وجوه تمایز کنسول شناخته می‌شد، اما آنقدرها مورد اقبال عمومی قرار نگرفت و هم توسعه‌دهندگان و هم خود مایکروسافت، پشتیبانی از آن را به صورت کامل متوقف کردند.

اما نه مایکروسافت و نه سونی چنین اشتباهی با کنسول‌های جدید خود نکرده‌اند و بنابراین با دو کنسول بسیار مشابه به یکدیگر طرف حساب هستیم. تنها در مدل‌های تماما دیجیتال است که بزرگ‌ترین تفاوت‌ها به چشم می‌آیند.

ایکس باکس سری ایکس تماما دیجیتال با قیمت ۲۹۹ دلار عرضه شده و پلی استیشن ۵ دیجیتال (یعنی بدون درایو بلوری) نیز ۳۹۹ دلار قیمت دارد. اما این مقایسه‌ای کاملا مستقیم نیست. کنسول دیجیتال مایکروسافت ضعیف‌ترین کنسول جدید در بازار است و به جای رزولوشن 4K، از سقف رزولوشن 1440p پشتیبانی می‌کند. نسخه دیجیتال پلی استیشن ۵ اما مشخصاتی کاملا یکسان با پلی استیشن ۵ عادی دارد و صرفا خبری از ورودی دیسک در آن نیست.

اکنون به نظر می‌رسد که انتخاب نهایی به میزان وفاداری مخاطبان سونی و مایکروسافت بستگی دارد و اینکه چه میزان از مردم حاضرند از خرید کنسولی همراه با درایو بلوری بگذرند.

نتیجه‌گیری

هم پلی استیشن ۵ و هم ایکس باکس سری ایکس، کنسول‌هایی معرکه هستند. اما اگر بخواهیم صادق باشیم، حداقل تا به این لحظه بیشتر تحت تاثیر کنترلر نوآورانه پلی استیشن ۵، رابط کاربری شاداب و خوش منظر آن و بازی‌های انحصاری باکیفیتش قرار گرفته‌ایم. شباهت‌ها میان دو کنسول بی‌اندازه است، اما هرکدام در عین حال بسیار منحصر به فرد نسبت به دیگری ظاهر می‌شوند.

بزرگ‌ترین تفاوت دو کنسول، در ظاهرشان دیده می‌شود. هر دو عملکردی بی‌صدا و خنک دارند، اما پلی استیشن ۵ واقعا کنسولی غول‌آسا است. ایکس باکس سری ایکس ابعادی کوچک‌تر دارد اما به خاطر طراحی جعبه‌ای و ساده‌اش شاید آنقدرها به مذاق برخی خوش نیاید، خصوصا وقتی آن را روی میز تلویزیون می‌خوابانید.

سرمایه‌گذاری مشترک سونی و مایکروسافت روی اس‌اس‌دی به این معناست که بازی‌ها با سرعتی بسیار بهتر از همیشه لارگذاری خواهند شد و دیگر در عرض چند ثانیه (به جای چند دقیقه) وارد محیط بازی‌های محبوب‌تان خواهید شد. هر دو کنسول سازگاری خوبی با عناوین قبلی دارند اما مایکروسافت تعهد بیشتری در این حوزه از خود نشان داده و هم از انبوهی از بازی‌های قدیمی و هم انبوهی از تجهیزات جانبی قدیمی پشتیبانی می‌کند.

البته که قبیله‌گرایی میان گیمرها حسابی رایج است و اکثر دارندگان کنسول‌های ایکس باکس وان یا پلی استیشن ۴، باز هم کنسول همان شرکت مطلوب خود را انتخاب خواهند کرد. در این بین می‌توان گفت که سونی باز هم شروعی بهتر داشته و تاخیر در عرضه Halo Infinite قطعا پذیرش عمومی ایکس باکس سری ایکس را در روزهای نخست دشوار کرده است.

تصمیم به خرید هر کنسولی که گرفتید، یادتان باشد که نسل نهم بازی‌های ویدیویی تازه آغاز شده و در سال‌های پیش رو شاهد انبوهی از بازی‌ها و اتفاقات بسیار هیجان‌انگیز خواهیم بود. و در این بین، رقابت سونی و مایکروسافت فقط شدید و شدیدتر خواهد شد.